Δικαστικό ένσημο

	Ποσό	Αιτιολογία	Κωδικός Αριθμός Εσόδου
Στη ΔΟΥ	8‰ × Αιτούμενο κεφάλαιο*	δικαστικό ένσημο	2375
	20%30% × δικαστικού ενσήμου	εισφορά ΤΑΧΔΙΚ	82639
	10% × δικαστικού ενσήμου	εισφορά ΕΤΑΑ/ΤΑΝ	82623
	5% × δικαστικού ενσήμου	εισφορά ΕΟΠΥΥ	δικηγόρων ασφαλισμένων στο ΤΠΔΑ: 82628 ΤΥΔΕ: 83937
	2% × δικαστικού ενσήμου	χαρτόσημο	1229
	0,4% × δικαστικού ενσήμου (= 20% × χαρτοσήμου)	εισφορά ΟΓΑ επί χαρτοσήμου	1228

άρ. 2 παρ. 1 ν. ΓϠΟΗ/1912 άρ. πρώτο παρ. ΙΓ.1 περ. 6 ν. 4093/2012 άρ. τρίτο ν. 4093/2012 άρ. 40 παρ. 16 ν. 4111/2013 άρ. 49 παρ. 3 ν. 4111/2013 άρ. 10 παρ. 1 περ. η ν. 1017/1971 άρ. 39 παρ. 14 ν. 4387/2016 άρ. 2 παρ. 6 περ. α ν. 4393/2016 άρ. 2 παρ. 6 περ. β ν. 4393/2016 άρ. 13 ν. 4393/2016(ΦΕΚ Α 106/06-06-2016) άρ. 150 παρ. 1 ν. 3655/2008 γνωμ.ΕΤΑΑ 150001/2016 άρ. 42 παρ. 1 ν. 4446/2016 άρ. 45 ν. 4446/2016 άρ. 11 παρ. 1 περ. Γ ν. 4169/1961 (ΦΕΚ Α 81/18-05-1961) άρ. 6 παρ. 1 νδ. 4435/1964 (ΦΕΚ Α 217/1964) άρ. 6 παρ. 5 νδ. 4435/1964 άρ. 6 παρ. 3 νδ. 4435/1964 βδ. 783/1964 (ΦΕΚ Β 257/1964) άρ. 26 ν. 12/1975(ΦΕΚ Α 34/1975) άρ. 2 παρ. 9 ν. 231/1975 (ΦΕΚ Α 277/1975) υα.Φ35/οικ.2705/1981 (ΦΕΚ Β 514/1981) άρ. 9 εδ. 2 ΚΠολΔ *Στις εργατικές διαφορές, το δικαστικό ένσημο ανέρχεται σε 4‰ επί της αξίας του αντικειμένου της αγωγής ή άλλου δικογράφου το οποίο υποβάλλεται σε οποιοδήποτε Δικαστήριο του Κράτους και υπόκειται σε δικαστικό ένσημο κατά τις οικείες διατάξεις άρ. 71 ΕισΝΚΠολΔ άρ. 34 ν. 4446/2016 άρ. 45 ν. 4446/2016. Στις εργατικές διαφορές, ο ενάγων δεν οφείλει δικαστικό ένσημο για τις πρώτες 20.000 € του αιτήματος της αγωγής άρ. 71 ΕισΝΚΠολΔ άρ. 14 παρ. 1 ΚΠολΔ. Θα συμβουλευτείτε τον ΕισΝΚΠολΔ; Οι αναγνωριστικές αγωγές που κατατίθενται από 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές που κατατίθενται από 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές που κατατίθενται από 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου, υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές, οι οποίες είναι εκκρεμείς στις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές, οι οποίες είναι εκκρεμείς στις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές, οι οποίες είναι εκκρεμείς στις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μέχρι την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μέχρι την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μέχρι την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του ειρηνοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μετά την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μετά την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες έχουν ασκηθεί πριν τις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου, και μετατράπηκαν σε αναγνωριστικές μετά την 30-11-2019, και για τις οποίες η πρώτη συζήτηση διενεργείται μετά την 01-01-2020, υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές, οι οποίες είναι εκκρεμείς στις 30-11-2019, και υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα του πολυμελούς πρωτοδικείου, υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 7 παρ. 3 ν. 1544/1942 άρ. 42 ν. 4640/2019 (ΦΕΚ Α 190/30-11-2019). Οι αναγνωριστικές αγωγές, οι οποίες είναι εκκρεμείς στις 22-12-2016 άρ. 33 παρ. 2 ν. 4446/2016, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 33 παρ. 1 ν. 4446/2016. Οι καταψηφιστικές αγωγές, οι οποίες ασκήθηκαν μέχρι και 21-12-2016 άρ. 33 παρ. 2 ν. 4446/2016, και οι οποίες μετατρέπονται σε αναγνωριστικές από 22-12-2016 και μετά άρ. 33 παρ. 2 ν. 4446/2016, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο άρ. 33 παρ. 1 ν. 4446/2016. Το δικαστικό ένσημο αποτελεί φορολογία του αντικειμένου της δίκης, και όχι τέλος σύνταξης του δικογράφου ΑΠ 624/1972. Το δικαστικό ένσημο θεωρείται ότι δεν αναλώνεται αν η αγωγή απορριφθεί για τυπικούς λόγους (πχ. απαράδεκτη λόγω αοριστίας). Στην περίπτωση αυτή, ο ενάγων δύναται

να καταθέσει καινούρια αγωγή και να χρησιμοποιήσει το ίδιο δικαστικό ένσημο 2687/1981 Εφ.Αθηνών, ή
να αναζητήσει από την Εφορία το δικαστικό ένσημο αφού παραιτηθεί από τα ένδικα μέσα κατά της απόφασης γνωμ.ΝΣΚ 466/1997 ΑΠ 217/1956 ΠΟΛ. 1012/13-01-1996.

Σε αγωγή παροχής διόδου το δικαστικό ένσημο υπολογίζεται με βάση την αποζημίωση που πρέπει να καταβληθεί ΑΠ 1547/1985. Αν δεν καταβληθεί το δικαστικό ένσημο, και ανακύψει το ζήτημα στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δύναται να αναβάλει τη συζήτηση ώστε να καταβληθεί το δικαστικό ένσημο, αντί να απορρίψει την αγωγή 602/2005 Εφ.Θεσσαλονίκης. Δικαστικό ένσημο καταβάλλεται στις

αιτήσεις διαταγής πληρωμής άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012
καταψηφιστικές αγωγές άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942
αναγνωριστικές αγωγές 22937/2013 Μον.Πρ.Θεσσαλονίκης
- α) αν κατατέθηκαν μετά την 25-07-2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή
- β) αν μετατράπηκαν από καταψηφιστικές μετά την 25-07-2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012 2722/2014 Μον.Πρ.Θεσσαλονίκης
κύριες παρεμβάσεις άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912

Δικαστικό ένσημο δεν καταβάλλεται στις

αναγνωριστικές αγωγές
- α) αν κατατέθηκαν πριν την 25-07-2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή
- β) αν μετατράπηκαν από καταψηφιστικές πριν την 25-07-2011 4546/2011 Μον.Πρ.Αθηνών 2722/2014 Μον.Πρ.Θεσσαλονίκης άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012 ή
- γ) αν αφορούν εργατικές διαφορές άρ. 663 ΚΠολΔ, διαφορές από αμοιβές για παροχή εργασίας άρ. 677 ΚΠολΔ, διαφορές για αποζημίωση ζημιών από αυτοκίνητο ή σύμβαση ασφάλισής του άρ. 681 Α ΚΠολΔ, διαφορές για διατροφή ή επιμέλεια τέκνων άρ. 681 Β ΚΠολΔ άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912.
αγωγές εξάλειψης υποθήκης, εξάλειψης προσημείωσης υποθήκης, ή ακυρώσεως πλειστηριασμού άρ. 20 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 άρ. 70 ν. 3994/2011
αιτήσεις εκούσιας δικαιοδοσίας
αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων 136/2013 Μον.Πρ.Αθήνας (ασφ. μέτρα) 22937/2013 Μον.Πρ.Θεσσαλονίκης
αγωγές ή οποιουδήποτε είδους δικόγραφο όπου το αιτούμενο ποσό είναι έως και 200 ευρώ άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 άρ. 1 παρ. ΙΓ.1 παρ. 6 ν. 4093/2012
ανακοπές κατά της εκτέλεσης 3563/2014 Πολ.Πρ.Πειραιώς (Τμήμα ναυτικών διαφορών)
αγωγές στο Διοικητικό Πρωτοδικείο με αιτούμενο ποσό μέχρι και 6.000 ευρώ για απαιτήσεις που ρυθμίζονται από πράξεις κανονιστικού περιεχομένου και
- α) διεξάγονται από αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένους κατά των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, ή
- β) αφορούν κάθε είδους αποδοχές του προσωπικού γενικώς του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου,
ακόμα και αν βασίζονται σε παράνομες πράξεις ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις άρ. 274 παρ. 2 ΚΔιοικΔ.

Η διάταξη του άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 είναι ουσιαστικού δικαίου ΑΠ 538/2019. Αν παραβιαστεί η διάταξη του άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912, ιδρύεται ο λόγος αναίρεσης από το άρ. 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ ΑΠ 538/2019.

Στα πολιτικά δικαστήρια

Το δικαστικό ένσημο κατατίθεται με τις προτάσεις ή μαζί με την αίτηση διαταγής πληρωμής. Αν ο ενάγων δεν καταθέσει το δικαστικό ένσημο, ο δικαστής μπορεί, κατά την κρίση του,

να ειδοποιήσει μέσω γραμματέα τον πληρεξούσιο δικηγόρο ή τον διάδικο να καταθέσουν το υπόλοιπο άρ. 227 ΚΠολΔ 55/2009 Εφ.Πειραιώς, ή
να διατάξει επανάληψη της συζήτησης προκειμένου να καταβληθεί το δικαστικό ένσημο άρ. 254 παρ. 1 ΚΠολΔ 1607/1994 Ειρ.Αθήνας, ή
να προχωρήσει στην έκδοση απόφασης, οπότε θεωρείται ότι ο ενάγων δικάζεται ερήμην.

Αν οφείλεται δικαστικό ένσημο, και δεν καταβληθεί από τον ενάγοντα, δεν επέρχεται απαράδεκτο της αγωγής ή της συζήτησής της, αλλά ο ενάγων θεωρείται ότι δικάζεται ερήμην ΑΠ 1091/2015 άρ. 7 παρ. 1 νδ. 1544/1942 άρ. 7 παρ. 2 νδ. 1544/1942 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912. Αν δεν κατατεθεί το δικαστικό ένσημο, η αγωγή απορρίπτεται ως ουσία αβάσιμη γιατί ο ενάγων ερημοδικεί άρ. 175 ΚΠολΔ άρ. 272 παρ. 1 ΚΠολΔ παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 ΑΠ 1107/2005. Η απόρριψη της αγωγής ως ουσία αβάσιμης ισχύει ακόμη και όπου η μη παράσταση ή η μη προσήκουσα παράσταση του διαδίκου οδηγεί σε πλασματικά κατ' αντιμωλία συζήτηση (εργατικές διαφορές άρ. 672 ΚΠολΔ, μισθωτικές διαφορές άρ. 649 παρ. 2 ΚΠολΔ, διαφορές από αυτοκινητιστικές διαφορές άρ. 681 Α ΚΠολΔ άρ. 672 ΚΠολΔ, διαφορές από επιμέλεια και διατροφή τέκνων άρ. 681 Β ΚΠολΔ άρ. 672 ΚΠολΔ, διαφορές από προσβολές δια του τύπου άρ. 681 Δ ΚΠολΔ άρ. 672 ΚΠολΔ) ΑΠ 315/2010 ΑΠ 1107/2005. Αν η αγωγή απορριφθεί λόγω μη καταβολής του τέλους δικαστικού ενσήμου, ο ενάγων δικαιούται να ασκήσει έφεση, μοναδικός λόγος της οποίας μπορεί να είναι η άρση της παράλειψης καταβολής δικαστικού ενσήμου, δηλαδή η εκ των υστέρων καταβολή του τέλους δικαστικού ενσήμου ΑΠ 1572/2013. Αν ο λόγος αυτός έφεσης είναι βάσιμος, η πρωτόδικη απόφαση εξαφανίζεται ΑΠ 1572/2013. Αν η αγωγή απορριφθεί λόγω μη καταβολής του τέλους δικαστικού ενσήμου, και ο ενάγων ασκήσει έφεση, και με λόγο έφεσης προς άρση της παράλειψης καταβολής δικαστικού ενσήμου περιορίσει το αίτημα της αγωγής του από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό, ο λόγος έφεσης είναι απαράδεκτος ΑΠ 538/2019. Και αυτό, γιατί ο περιορισμός του αιτήματος της αγωγής γίνεται παραδεκτά μέχρι να περατωθεί η δίκη στον πρώτο βαθμό, και ο περιορισμός με το δικόγραφο της έφεσης είναι απαράδεκτος ΑΠ 538/2019. Μετά την εξαφάνιση της πρωτόδικης απόφαση, χωρεί ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου νέα συζήτηση της υπόθεσης, κατά την οποία ο ενάγων, κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρ. 528 ΚΠολΔ, μπορεί να προτείνει όλους τους πραγματικούς ισχυρισμούς, τους οποίους και πρωτοδίκως μπορούσε να προτείνει, χωρίς να δεσμεύεται από τους περιορισμούς του άρ. 527 ΚΠολΔ ΑΠ 1572/2013 άρ. 528 ΚΠολΔ άρ. 527 ΚΠολΔ. Αν η απόφαση δημοσιεύτηκε από 28-05-1993 και μετά, και πρόκειται για ερήμην εκδοθείσα απόφαση, δεν μπορεί να ασκηθεί εναντίον της απόφασης αναιτιολόγητη ανακοπή ερημοδικίας ΑΠ 1091/2015 άρ. 501 ΚΠολΔ άρ. 9 παρ. 1 ν. 2145/1993 άρ. 69 ν. 2145/1993 άρ. 24 παρ. 1 εδ. 1 ΕισΝΚΠολΔ. Κατ' άλλη άποψη, κατά της απόφασης που απορρίπτει την αγωγή ως αβάσιμη λόγω έλλειψης δικαστικού ενσήμου χωρεί αναιτιολόγητη ανακοπή ερημοδικίας 27248/2008 Πολ.Πρ.Θεσσαλονίκης. Αν η απόφαση δημοσιεύτηκε από 28-05-1993 και μετά, και πρόκειται για ερήμην εκδοθείσα απόφαση, και εκείνος που δικάστηκε ερήμην δεν κλητεύθηκε καθόλου, ή δεν κλητεύθηκε νόμιμα ή εμπρόθεσμα, ή αν συντρέχει λόγος ανωτέρας βίας, επιτρέπεται ανακοπή κατά της απόφασης που έχει εκδοθεί ερήμην ΑΠ 1091/2015 άρ. 501 ΚΠολΔ άρ. 9 παρ. 1 ν. 2145/1993 άρ. 69 ν. 2145/1993 άρ. 24 παρ. 1 εδ. 1 ΕισΝΚΠολΔ. Η ανακοπή επιτρέπεται είτε η ερήμην εκδοθείσα αυτή απόφαση εκδόθηκε στην πρώτη ή σε μεταγενέστερη συζήτηση, είτε στον πρώτο ή στον δεύτερο βαθμό ΑΠ 1091/2015 άρ. 501 ΚΠολΔ άρ. 9 παρ. 1 ν. 2145/1993 άρ. 69 ν. 2145/1993. Ως ανωτέρα βία νοείται κάθε γεγονός απρόβλεπτο και μη δυνάμενο να αποτραπεί από τον ερημοδικασθέντα διάδικο, ούτε με τη λήψη μέτρων άκρας επιμελείας και συνέσεως ΑΠ 1091/2015. Η δικονομική ανωτέρα βία αποτελεί έννοια ταυτιζόμενη κατά τον πυρήνα της προς την ομώνυμη έννοια του ουσιαστικού δικαίου, διαφοροποιούμενη έναντι της τελευταίας μόνον κατά τις συνέπειες, ως συνεπαγόμενη τη δυνατότητα επαναφοράς των πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση, δι' ανατροπής της κύρωσης εκ της παράβασης δικονομικού βάρους, ενώ κατά το ουσιαστικό δίκαιο λειτουργεί ως λόγος απαλλαγής του οφειλέτη, εμφανιζόμενη ως στενότερη έννοια έναντι του τυχηρού, όπου τούτο δημιουργεί ευθύνη του οφειλέτη ΑΠ 1091/2015. Κατά το περιεχόμενό της, η δικονομική ανωτέρα βία είναι η κατάσταση της, παρά την καταβολή εξιδιασμένης προσοχής και επιμελείας εκ μέρους του διαδίκου και του πληρεξουσίου του, αδυναμίας ανταποκρίσεως σε δικονομικό βάρος του, συνεπεία της οποίας η διαδικαστική πράξη του πάσχει ακυρότητα ή απαράδεκτο ΑΠ 1091/2015. Περίπτωση δικονομικής ανωτέρας βίας μπορεί να αποτελεί και η πράξη της δικαστικής αρχής, αλλά υπό το θετικό της περιεχόμενο και όχι ως παράλειψη ενέργειας, ιδίως όπου η ενέργειά της επιβάλλεται στα πλαίσια της καθοδηγητικής λειτουργίας της, αφού αυτή αποσκοπεί στην κάλυψη της ελλείψεως επιμελείας ΑΠ 1091/2015. Τέτοια περίπτωση καθοδηγητικής του διαδίκου λειτουργίας της δικαστικής αρχής χαράσσει, μεταξύ άλλων, και το άρ. 227 παρ. 1 ΚΠολΔ, περί αναπλήρωσης τυπικών παραλείψεων ΑΠ 1091/2015 άρ. 227 παρ. 1 ΚΠολΔ. Η παραβίαση, εκ μέρους του δικαστή, του καθήκοντός του εκ της διατάξεως του άρ. 227 παρ. 1 ΚΠολΔ δεν είναι δυνατόν να χαρακτηρισθεί ως λόγος ανωτέρας βίας, καθώς η εφαρμογή της διάταξης αποσκοπεί στην αποτροπή των συνεπειών εκ της ελλείψεως επιμελείας του διαδίκου, μη συνιστώσας αυτή έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός ΑΠ 1091/2015 άρ. 227 παρ. 1 ΚΠολΔ. Αν το δικαστήριο παραλείψει να ειδοποιήσει τον ενάγοντα ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο του για την παράλειψή τους να καταβάλουν το δικαστικό ένσημο, το γεγονός αυτό δεν αποτελεί γεγονός ανωτέρας βίας, καθώς δεν αποτελεί γεγονός απρόβλεπτο και αναπότρεπτο δια μέτρων άκρας επιμέλειας ΑΠ 1091/2015. Αν η αγωγή απορριφθεί ως τυπικά απαράδεκτη (πχ. λόγω ποιοτικής αοριστίας), ο ενάγων μπορεί να επαναφέρει την αγωγή, διορθωμένη, χωρίς να καταθέσει εκ νέου δικαστικό ένσημο ΑΠ 273/1985. Κατά μία άποψη, αν εκδίδεται διαταγή πληρωμής βάσει απόφασης από αναγνωριστική αγωγή για την οποία έχει καταβληθεί το δικαστικό ένσημο, δεν απαιτείται εκ νέου καταβολή του δικαστικού ενσήμου 1427/2014 Μον.Πρ.Θεσσαλονίκης.

Στα διοικητικά δικαστήρια

Ο δικαστής, μετά τη συζήτηση, οφείλει να ειδοποιήσει μέσω γραμματέα τον πληρεξούσιο δικηγόρο ή τον διάδικο να καταθέσουν το δικαστικό ένσημο εντός εύλογης προθεσμίας, αν υπάρχει έλλειψη άρ. 139 Α ΚΔιοικΔ. Αν το δικαστικό ένσημο δεν κατατεθεί, το δικαστήριο αναστέλλει την πρόοδο της δίκης, και ορίζει νέα ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης. Αν το δικαστικό ένσημο δεν καταβληθεί ως τη νέα συζήτηση, η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη άρ. 274 παρ. 3 ΚΔιοικΔ ν. 3226/2004.

Δικαστικό ένσημο Δικαστικό ένσημο καταβάλλεται στις

αιτήσεις διαταγής πληρωμής άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012
καταψηφιστικές αγωγές άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942,
αναγνωριστικές αγωγές> α) αν κατατέθηκαν μετά την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή β)μετατράπηκαν από καταψηφιστικές μετά την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012
κύριες παρεμβάσεις

Δικαστικό ένσημο δεν καταβάλλεται στις

αναγνωριστικές αγωγές α) αν κατατέθηκαν πριν την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή β) αν μετατράπηκαν από καταψηφιστικές πριν την 25.7.2011 4546/2011 ΜΠρ Αθηνών, άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012 ή γ) αν αφορούν σε εργατικές διαφορές άρ. 663 ΚΠολΔ,αμοιβές για παροχή εργασίας άρ. 677 ΚΠολΔ,ζημίες από αυτοκίνητο και σύμβαση ασφάλισής του άρ. 681 Α ΚΠολΔ, και διατροφή και επιμέλεια τέκνων άρ. 681 Β ΚΠολΔ άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 21 παρ. 1 ν. 4055/2012.
αγωγές εξάλειψης υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης, ή ακυρώσεως πλειστηριασμού άρ. 20 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 7 ν. 3994/20110
αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων (πχ. προσωρινή επιδίκαση διατροφής) ν. ΓϠΟΗ/1912 όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 11 ν. 4189/1961 269/2007 Εφ.Πατρών
αιτήσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας
διαφορές όπου η αξία του αντικειμένου τους είναι κάτω από 44 ευρώ παρ. 11 ν. 4189/1961 άρ. 5 παρ. 3 ν. 2943/2001.

Στα πολιτικά δικαστήρια Το δικαστικό ένσημο κατατίθεται με τις προτάσεις ή μαζί με την αίτηση διαταγής πληρωμής. Αν δεν κατατεθεί, η αγωγή απορρίπτεται ως αβάσιμη γιατί ο ενάγων ερημοδικεί άρ. 247 ΚΠολΔ !!!!! παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 !!!!!!look it up!!!!!. Κατά της σχετικής απόφασης χωρεί αναιτιολόγητη ανακοπή ερημοδικίας ή έφεση. Για τον υπολογισμό του δικαστικού ενσήμου σε εργατική διαφορά, αφαιρείται από το ποσό του αιτήματος της αγωγής το ποσό που οριοθετεί την καθ' ύλην αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου. (δηλ. 20.000 ευρώ, από 25/07/2011) άρ. 71 ΕισΝΚΠολΔ. Στα διοικητικά δικαστήρια Αν το δικαστικό ένσημο δεν κατατεθεί, αναστέλλεται η εκδίκαση της υπόθεσης, και αν δεν καταβληθεί και δεύτερη φορά, η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη άρ. 274 παρ. 3 ΚΔιοικΔ, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3226/2004. Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι μπορούν να χορηγούν δικαστικό ένσημο με την μορφή αγωγοσήμων, αν αυτό δεν υπερβαίνει τα 90 ευρώ. άρ. 20 παρ. 4α πδ. 28-06-1931, 5 όπως τροποποιήθηκαν με τον ν. 2873/2000 άρ. 25 Για δικαστικό ένσημο μεγαλύτερο, απαιτείται διπλότυπο από την ΔΟΥ άρ. 20 παρ. 4α πδ. 28-06-1931 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 2873/2000 άρ. 25 άρ. 6 ν. 2954/2001 και γραμμάτιο είσπραξης στην Εθνική Τράπεζα. Δικαστικό ένσημο Επαρχιών Στην ΔΟΥ: Διπλότυπο συνολικής αξίας (4‰ x Αιτούμενου ποσού) κύριο τέλος + [20% x (4‰ x Αιτούμενου ποσού)]εισφορά ΤΑΧΔΙΚ Στην ΕΤΕ: Γραμμάτιο είσπραξης (4‰ x Αιτούμενου ποσού) εισφορά ΤΑΝ Δικαστικό ένσημο επαρχιών

	Ποσό	Αιτιολογία	Τρόπος Καταβολής
Στην ΔΟΥ	8‰ × Αιτούμενο κεφάλαιο	αγωγόσημο	ΚΑΕ 2375
	20% × αγωγοσήμου	εισφορά ΤΑΧΔΙΚ	ΚΑΕ 82639
	8‰ × αγωγοσήμου	εισφορά ΤΥΔΕ/ΕΟΠΠΥ	ΚΑΕ 82628
	8‰ × αγωγοσήμου	εισφορά ΕΤΑΑ/ΤΑΝ	ΚΑΕ 82623
	2% × αγωγοσήμου	χαρτόσημο	ΚΑΕ 1229
	0,4% × αγωγοσήμου	κράτηση ΟΓΑ επί χαρτοσήμου	ΚΑΕ 1228

άρ. 2 παρ. 1 ν. ΓϠΟΗ/1912 όπως τροποποιήθηκε με την παρ. ΙΓ περ. 6 ν. 4093/2012 και το άρ. 16 παρ. 16 ΠΝΠ. 5-12-2012 (ΦΕΚ Α 237/5-12-2012) άρ. 10 παρ. 1 περ. η ν. 1017/1971 άρ. 9 εδ. β ΚΠολΔ Για τις εφορίες που δεν δέχονται να εκδώσουν διπλότυπο για το ΤΑΝ ή το ΤΥΔΕ, τα σχετικά κονδύλια μπορούν να κατατεθούν μέσω γραμματίου είσπραξης στην ΕΤΕ. Τα στοιχεία είναι ΕΤΑΑ/ΤΑΝ: Αριθμός λογαριασμού: 040546154-57 Αριθμός πελάτη: 9805690008 Κωδικός υποχρέου: 4752100 Κωδικός αιτιολογίας: 16 ΤΥΔΕ: Αριθμός λογαριασμού: 040545907-91 Δικαστικό ένσημο καταβάλλεται στις

αιτήσεις διαταγής πληρωμής άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1
καταψηφιστικές αγωγές άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942
αναγνωριστικές αγωγές α) αν κατατέθηκαν μετά την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή β) αν μετατράπηκαν από καταψηφιστικές μετά την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012
κύριες παρεμβάσεις άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912
αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων (πχ. προσωρινή επιδίκαση διατροφής) ν. ΓϠΟΗ/1912 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4093/2012 παρ. ΙΓ περ.

Δικαστικό ένσημο δεν καταβάλλεται στις

αναγνωριστικές αγωγές α) αν κατατέθηκαν πριν την 25.7.2011 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 ή β) αν μετατράπηκαν από καταψηφιστικές πριν την 25.7.2011 4546/2011 Μον.Πρ.Αθηνών άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1 άρ. 72 παρ. 14 ν. 3994/2011 άρ. 21 παρ. 2 ν. 4055/2012 ή γ) αν αφορούν σε εργατικές διαφορές άρ. 663 ΚΠολΔ, αμοιβές για παροχή εργασίας άρ. 677 ΚΠολΔ, αποζημίωση ζημιών από αυτοκίνητο, σύμβαση ασφάλισής του άρ. 681 Α ΚΠολΔ, και διατροφή και επιμέλεια τέκνων άρ. 681 Β ΚΠολΔ άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4055/2012 άρ. 21 παρ. 1 άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912.
αγωγές εξάλειψης υποθήκης, εξάλειψης προσημείωσης υποθήκης, ή ακυρώσεως πλειστηριασμού άρ. 20 παρ. 1 ν. 4055/2012 άρ. 7 παρ. 3 νδ. 1544/1942 όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 70 ν. 3994/2011
αιτήσεις εκούσιας δικαιοδοσίας
αγωγές στο Διοικητικό Πρωτοδικείο με αιτούμενο ποσό μέχρι και 6.000 ευρώ για απαιτήσεις που ρυθμίζονται από πράξεις κανονιστικού περιεχομένου και α) διεξάγονται από αμέσως ή εμμέσως ασφαλισμένους κατά των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης ή β) αφορούν κάθε είδους αποδοχές του προσωπικού γενικώς του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, ακόμα και αν βασίζονται σε παράνομες πράξεις ή στις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού διατάξεις άρ. 274 παρ. 2 ΚΔιοικΔ.
αγωγές ή οποιουδήποτε είδους δικόγραφο όπου το αιτούμενο ποσό είναι έως και 200 ευρώ άρ. 2 ν. ΓϠΟΗ/1912 άρ. πρώτο παρ. ΙΓ υποπαρ. 1 περ. 6 ν. 4093/2012.

Στα πολιτικά δικαστήρια Το δικαστικό ένσημο κατατίθεται με τις προτάσεις ή μαζί με την αίτηση διαταγής πληρωμής. Αν υπάρχει έλλειψη ως προς το δικαστικό ένσημο, ο δικαστής μπορεί, κατά την κρίση του, να ειδοποιήσει μέσω γραμματέα τον πληρεξούσιο δικηγόρο ή τον διάδικο να καταθέσουν το υπόλοιπο άρ. 227 ΚΠολΔ 55/2009 Εφ.Πειραιώς.
Ο δικαστής, κατά την κρίση του, μπορεί να διατάξει επανάληψη της συζήτησης προκειμένου να καταβληθεί το δικαστικό ένσημο άρ. 254 παρ. 1 ΚΠολΔ 1607/1994 Ειρ.Αθηνών. Αν δεν κατατεθεί το δικαστικό ένσημο, η αγωγή απορρίπτεται ως αβάσιμη γιατί ο ενάγων ερημοδικεί άρ. 175 ΚΠολΔ άρ. 272 παρ. 1 ΚΠολΔ παρ. 3 πδ. 7/18-06-1928. Η συνέπεια αυτή ισχύει και στην ειδική διαδικασία των μισθωτικών διαφορών, καθώς ο σχετικός λόγος μη νομιμότητας της παράστασης είναι ελλάσσονος σημασίας, και δεν επιφέρει την ήσσονα συνέπεια της κατ' αντιμωλία συζήτησης, όπως κατά πλάσμα δικαίου ορίζεται για τις ερήμην μισθωτικές διαφορές άρ. 649 παρ. 2 ΚΠολΔ ΑΠ 315/2010. Κατά της απόφασης που απορρίπτει την αγωγή ως αβάσιμη λόγω έλλειψης δικαστικού ενσήμου χωρεί αναιτιολόγητη ανακοπή ερημοδικίας 27248/2008 Πολ.Πρ.Θεσσαλονίκης ή έφεση 55/2009 Εφ.Πειραιώς. Για τον υπολογισμό του δικαστικού ενσήμου σε εργατική διαφορά, αφαιρείται από το ποσό του αιτήματος της αγωγής το ποσό που οριοθετεί την καθ' ύλην αρμοδιότητα του Ειρηνοδικείου (δηλ. 20.000 ευρώ, από 25.7.2011) άρ. 71 ΕισΝΚΠολΔ. Στα διοικητικά δικαστήρια Ο δικαστής, μετά την συζήτηση, οφείλει να ειδοποιήσει μέσω γραμματέα τον πληρεξούσιο δικηγόρο ή τον διάδικο να καταθέσουν το δικαστικό ένσημο εντός εύλογης προθεσμίας, αν υπάρχει έλλειψη άρ. 139 Α ΚΔιοικΔ. Αν το δικαστικό ένσημο δεν κατατεθεί, το δικαστήριο αναστέλει την πρόοδο της δίκης, και ορίζει νέα ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης. Αν το δικαστικό ένσημο δεν καταβληθεί ως την νέα συζήτηση, η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη άρ. 274 παρ. 3 ΚΔιοικΔ ν. 3226/2004.